Bir Çevrimiçi Öğrenim Destek Sisteminin Kullanılabilirlik Testi: Planlama, Uygulama, Değerlendirme
Özet
Bilişim teknolojilerinin kullanımı hayatımızın her alanında yaygınlaşmaktadır. Bu kullanım artışı, teknolojinin geliştirilmesinde yeni kaygıların ve bu kaygılara yanıt verecek standartların oluşmasına neden olmuştur. Bilgisayarın daha fazla alanda kullanılması, kullanıcı sayısını ve çeşitliliğini arttırmış, arayüzlerin geliştirilmesinde daha fazla etkeni göz önüne almayı gerektirmiştir. Genel arayüz tasarım prensipleri yeterli olmamış, kullanım alanına ve ortamına bağlı yerel stratejiler oluşturulmaya çalışılmıştır. Bu stratejiler, kullanım kolaylığı (ease of use) ve kullanım memnuniyeti (pleasure in use) gibi kullanıcı odaklı kavramlar etrafında gelişmiştir. Geliştirilen bu stratejilerin uygulanması ve arayüzün bu çerçevede değerlendirilmesi de kullanılabilirlik testleri (usability testing) ile sağlanmaktadır.
Bilgisayar programları ve web tabanlı uygulamalar, diğer alanlarda olduğu gibi eğitim alanında da teknolojinin gelişimine paralel olarak yaygınlaşmaktadır. Uygulama alanlarının çeşitli olması (bilgisayar yazılımları, çoklu ortam destekli materyaller, web tabanlı sistemler), kullanıcıların çeşitliliği (değişken yaş grupları, bilgisayar okuryazarlığı düzeyi, kültürel farklılıklar), kullanılan öğretim metotları gibi etkenler, arayüz tasarımında uygulamaya özgü teknikler ve stratejiler oluşturmayı gerektirmektedir. Kullanılabilirlik (usability) çalışmaları ve testleri, diğer alanlardaki arayüz tasarımına yaptığı katkıyı, eğitim amaçlı uygulamalarda da sağlayabilir. Genel tasarım ilkelerinden çok, uygulamaya özgü tasarım kuralları ve değerlendirme kriterleri oluşturmak, tasarım ekibine daha doğru bilgi sunabilir.
Öngörülen bu faydaları ortaya koyabilmek için, bir çevrimiçi öğrenim destek sisteminin arayüzünün kullanılabilirlik testi (usability testing) yapılmıştır.
Çalışma kapsamında testin gerekliliği açıklanmış, testin planlanması ve uygulanması anlatılmış, karşılaşılan güçlükler ve izlenen stratejiler belirtilmiştir. Test sonuçlarının değerlendirilmesi yapılmış, sonuçlara göre yeni eylem planı ortaya çıkarılacak, uygulanacak kullanılabilirlik testinin sisteme katkıları tartışılmıştır.