The main purpose of this study was to evaluate the opinions of parents of pre-school children about children’s programmes on TV. The study had two phases: In the first step “The Evaluation Scale for Children’s Programmes” was translated into Turkish, the reliability and validity of the scale was tested through analyzing of the data collected from parents of preschool children.
The Cronbach Alpha coefficient of the whole scale was: a=0,95; p<0,001. Thus it was concluded that the Turkish version of the scale had sufficient internal reliability. Test–retest reliability of the scale was found to be high (r=0.99; p<0,0001). Content validity of the scale was calculated by relating each item to other items in the relevant subscale and the correlation coefficients were found statistically significant as changing between .01 and .05.
In the second step of the study; 189 parents were asked to evaluate the Turkish TV programmes for children on the basis of 9 quality criteria (credibility, comprehensibility, entertainment, aesthetic quality, involvement, presence of role models, innocuousness, restfulness, thought provocation) of the scale. The variables of educational level of parents, the gender and age of children, socio-economic-status of the families were assessed in relation to parents’ opinions about the quality of TV programmes for children. The data were analyzed by ANOVA’S.
The results indicated that, the educational level of the mother and the gender of the child were found to be related to the “thought provocation” criteria evaluated by parents. In addition, the age of children was related to the quality criteria of “entertainment” and “involvement”. The results were discussed in terms of the suitability and the importance of quality criteria for TV programmes produced for children. Besides, the opinions of parents on those criteria were also discussed.
ÖZET
Bu çalışmanın genel amacı, Televizyon’daki Çocuk Programlarını Değerlendirme Ölçeğinin Türkçeye uyarlanması ve farklı demografik niteliklere sahip anne-babalara uygulanarak, anne-babaların çocuk programları hakkındaki görüşlerinin değerlendirilmesidir. Çalışma iki aşamada gerçekleştirilmiştir. İlk aşamada ölçek Türkçeleştirilmiş, güvenirliği ve geçerliği çeşitli çalışma gruplarından toplanan verilere dayanılarak kanıtlanmıştır. İç tutarlılık (Cronbach alfa=0,95; p<0,001); test tekrar test güvenirliği (r=0.99; p<0,0001) hesaplanmış ve yeterli bulunmuştur. Kapsam geçerliği, her maddenin diğer maddelerle ilişkileri için .01 ve .05 düzeyleri arasında değişen değerlerde anlamlı bulunmuştur.
Araştırmanın ikinci aşamasında; 189 anne-babadan, Türkiye’de yayımlanan TV programlarını, Çocuk Programlarınını Değerlendirme Ölçeğini kullanarak değerlendirmeleri istenmiştir. Araştırmaya katılan anne-babalar 9 alt boyut yani kalite kriteri (zararsız bulma, rahatlatıcı bulma, model olma, güvenilir bulma, gerekli bulma, estetik bulma, eğlendirici bulma, düşünce uyarımı, anlaşılır bulma) temelinde TV çocuk programlarını değerlendirmişlerdir.
Anne-baba Eğitim düzeyi, ailenin SED’i, çocuğun yaşı, çocuğun cinsiyeti değişkenlerinin çocuk programlarını değerlendirme üzerindeki etkileri incelenmiştir. Toplanan veriler çok boyutlu varyans analizi tekniği uygulanarak değerlendirilmiştir. Araştırmanın bulgularına göre; Anne eğitim düzeyi ve çocuğun cinsiyeti değişkenlerinin “düşünce uyarımı” kriteri üzerinde etkili olduğu belirlenmiştir. Ayrıca “çocuğun yaşı” değişkeni, “eğlendirici bulma” ve “gerekli bulma” kriterleri ile ilişkili bulunmuştur. Bulgular, TV’deki çocuk programlarının hazırlanmasında kalite kriterlerinin uygunluğu, önemi açısından anne-babaların kalite kriterleri hakkındaki düşünceleri ve bilgileri temelinde tartışılmıştır.